Prisustvo trobojke Knjaževine i Kraljevine Crne Gore u kabinetu predsjednika Skupštine Andrije Mandića tokom posjete mitropolita crnogorsko primorskog Joanikija, dobilo je pažnju većine medija u Crnoj Gori. Dok većinska javnost ovaj događaj tretira kao sasvim regularan ali i osvježavajući momenat, dio javnosti predvođen DPS-om iskazao je negativne i oštre reakcije.
Politički i medijski analitičar Luka Radonjić kaže da su negativne reakcije inercija jedne prevaziđene, ekstremističke politike podjela u režiji DPS, za koju većina naroda nije zainteresovana.
„Slika iz kabineta predsjednika Skupštine je sasvim regularna, a može se reći i osvježavajuća, jer novi predsjednik crnogorske skupštine očigledno pokazuje inkluziju, otvorenost, ali i državotvorni osjećaj za istorijski kontinuitet“, kaže Radonjić. „Reakcije koje je pokrenuo DPS predstavljaju inerciju jedne prevaziđene ekstremističke politike za koju ljudi uglavnom nisu zainteresovani. Moguće je da se radi o refleksiji političke krize unutar DPS, krize političkog identiteta, nedostatka konkretnih politika, zarobljenosti unutar poraženih narativa. A možda se i radi o priči za ‘unutrašnju upotrebu’ u susret izborima u DPS, kao nekakvo pojedinačno dokazivanje, ne samo u smjeru ko će jači napasti trobojku, već i ko će oštrije komentarisati Mandića“.
„Ima tu i mnogo kontradikcija. Recimo, pamtimo da je DPS mnogo insistirao na priči da koalicija Za budućnost Crne Gore želi povratak u srednji vijek. A upravo je trobojka jedan od simbola početka novog i kraja srednjeg vijeka, kada su pale apsolutističke monarhije. Štaviše, trobojka je simbol pripadnosti Crne Gore, kao i Srbije i drugih zemalja – Evropi, tada novoj Evropi koja se posebno politički razvijala u 19. vijeku. I danas je trobojka među najzastupljenijim zastavama evropskih država. Kontradikcija u nastupu opozicije je i to što je trobojka bila zastava Crne Gore i u čitavom 20. vijeku, uključujući i period antifašističke borbe, na koju se DPS često poziva, a bila je aktuelna i tačno polovinu vladavine DPS, konkretno od 1990. do 2004. godine“, podsjeća Radonjić. „Zato je po malo apsurdno kada DPS demonstrira ovakvu histeriju, oni time napadaju i čitavu polovinu svog istorijata i trajanja, čak i period mnogo posle 1997. godine“.
Radonjić kaže da saopštenje koje je dato Vijestima iz Skupštine ima mnogo istorijskih uporišta, posebno na temu istorijske narodne zastave Knjaževine i Kraljevine Crne Gore.
Pravnici su ranije više puta konstatovali da ne postoji nikakva zakonska prepreka i zabrana za isticanje trobojke, a po članu zakona istorijski simboli Crne Gore uživaju zaštitu.
Kada je u pitanju politički kontekst, Radonjić smatra da nije u pitanju bilo kakav pokušaj Mandićevog dokazivanja bilo čega bilo kome.
„Andrija Mandić je u personalnom smislu jedan od najvećih političkih formata. Njegova karijera je veoma sadržajna kada je u pitanju borba protiv nacionalne diskriminacije, i borba za demokratiju i ravnopravnost srpskog naroda. Dakle on je u tom smislu ‘dokazan’, ako je ko – on je, štaviše zbog te činjenice je rasterećen onih političkih ‘obaveza’ koje možda imaju mlađe generacije. Nema sumnje da je ovdje po srijedi jedan odnos istorijskog kontinuiteta, to je simboličan državotvorni srpski odnos prema Crnoj Gori, jer Srbi u Crnoj Gori su autohtoni, kao što je i trobojka snažno politički utemeljena u Crnoj Gori“, objašnjava Radonjić.
„Reakcije stranaka bivšeg režima nisu iznenađenje, važno je samo za razvoj demokratije i ravnopravnosti i anticipacije modernih politika, da ostale stranke nemaju inferioran odnos prema ekstremističkim ostavštinama i narativima DPS, koji nema rešenje za Mandićevu političku strategiju poštovanja kontinuiteta i jačanja demokratije i ravnopravnosti“, zaključuje Radonjić.
